บันทึกการเรียนคั้งที่6

บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 6

วันพุธที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2561

คำคม

คุณสมบัติผู้นำตามชื่อ

โครงสร้างขององค์กรและการจัดระบบบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย

การบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย

• การบริหารสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย มีลักษณะการบริหารเฉพาะตัว โดยที่ต้องคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้
• นโยบาย และยุทธศาสตร์ในการพัฒนาประเทศของรัฐบาล
• แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ
• แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
• พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ
• หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
• ปรัชญา นโยบายและวัตถุประสงค์ของสถานศึกษา
• ความต้องการของชุมชน

การจัดประเภท และรูปแบบสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในประเทศไทย

1. การจัดแบ่งตามโครงสร้างการบริหารตามขนาด แบ่งเป็น 3 ขนาด คือ

  1) โครงสร้างบริหารสถานศึกษาปฐมวัยขนาดเล็ก

  2) โครงสร้างบริหารสถานศึกษาปฐมวัยขนาดกลาง

  3) โครงสร้างบริหารสถานศึกษาปฐมวัยขนาดใหญ่

การจัดประเภท และรูปแบบสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในประเทศไทย

2. การแบ่งตามรูปแบบตามพระราชบัญญัติการศึกษาชาติ 

(พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2 )พ.ศ. 2545 กล่าวไว้ใน มาตรา 15กำหนดการจัดการศึกษา มี 3 รูปแบบ คือ)

• รูปแบบในระบบโรงเรียน
• รูปแบบนอกระบบโรงเรียน
• รูปแบบตามอัธยาศัย

3. รูปแบบการให้บริการแบบใหม่

    คือ การรวมเด็กที่ผิดปกติและเด็กปกติไว้ด้วยกัน โดยเรียกแบบนี้ว่า “Normalization”

หลักในการบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย

1. การบริหารงานวิชาการ

  เป็นการบริหารกิจกรรมทุกชนิดในโรงเรียน ซึ่งเกี่ยวข้องกับการปรับปรุงพัฒนาการสอนผู้เรียนให้ได้ผลดีและมีประสิทธิภาพที่สุด

2. การบริหารงานบุคคลในสถานศึกษาปฐมวัย

  คือ การปฏิบัติการใช้คนให้ทำงาน อย่างมีประสิทธิภาพโดยมีขบวนการต่าง ๆ

3. การบริหารงานธุรการและการเงินในสถานศึกษาปฐมวัย

  - งานธุรการในสถานศึกษา

  - งานการเงินในสถานศึกษาปฐมวัย

  - งานสารบรรณในสถานศึกษาปฐมวัย

  - งานทะเบียนและรายงาน

  - งานรักษาความปลอดภัย

  - งานการเงินและพัสดุ

  - งานพัสดุ

4. การบริหารงานกิจการนักเรียนในสถานศึกษาปฐมวัย 

    คือ การดำเนินงาน เพื่อสนับสนุนการจัดกิจกรรมในโรงเรียนโดยนักเรียนสมัครใจร่วมกิจกรรมเพื่อพัฒนาตนเอง

5. การบริหารสภาพแวดล้อมในสถานศึกษาปฐมวัย

    - การบริหารสภาพแวดล้อมทางกายภาพ

    - การบริหารสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการจัดกิจกรรมและประสบการณ์

การบริหารสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในยุคปฏิรูป

ความหมาย การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (School Based Management)

    คือ การบริหารโดยกระจายอำนาจทางการศึกษาไปยังสถานศึกษาโดยตรงให้มีอำนาจหน้าที่ความรับผิดชอบและความคล่องตัวในการบริหารจัดการมากที่สุด

หลักการในการบริหารแบบโรงเรียนเป็นฐาน (School Based Management)

   • หลักการกระจายอำนาจ (Decentralization)

   • หลักการมีส่วนร่วม (Participation or Collaboration Involvement)

   • หลักการคืนอำนาจจัดการศึกษาให้ประชาชน ( Return Power to People)

   • หลักการบริหารตนเอง (Self - managing)

   • หลักการตรวจสอบและถ่วงดุล (Check and Balance)

รูปแบบโรงเรียนที่ใช้การบริหารแบบโรงเรียนเป็นฐาน

   • ผู้บริหารโรงเรียนเป็นหลัก (Administrative Control School Council )

   • บริหารโดยครูเป็นหลัก (Professional Control Council)

   • การบริหารจัดการโดยชุมชนมีบทบาท (Community Control School Council)

   • ครูและชุมชนมีบทบาทหลัก (Professional Community Control School Council)

สรุปการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน ( School-Based Management )

   ***การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (School-Based Management) เป็นการถ่ายโอนอำนาจจากหน่วยงานไปให้แก่โรงเรียนได้บริหารแบบเบ็ดเสร็จที่โรงเรียนโดยมอบอำนาจการบริหารและจัดการศึกษาให้แก่คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานซึ่งประกอบด้วยผู้ปกครอง  

 องค์กรแห่งการเรียนรู้  

ศาสตร์ทั้ง 5 ขององค์กรแห่งการเรียนรู้

(ปีเตอร์ เอ็ม. เซงเก (Peter M. Senge) )

   • การใฝ่ใจพัฒนาตน (Personal Mastery)

   • รูปแบบของความคิด (Mental Models)

   • วิสัยทัศน์ร่วม (Shared Vision)

   • การเรียนรู้เป็นทีม (Team Learning)

   • การคิดเชิงระบบ (System Thinking)

การบริหารแบบมีส่วนร่วม

สาระสำคัญของการบริหารแบบมีส่วนร่วม

    • การมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น

    • การมีส่วนร่วมช่วยให้เกิดการยอมรับในเป้าหมาย

    • การมีส่วนร่วมช่วยให้เกิดความสำนึกในหน้าที่ความรับผิดชอบ

ผลดีของการบริหารแบบมีส่วนร่วม

    • สร้างสรรค์ให้มีการระดมกำลังจากบุคคลต่าง ๆ

    • สร้างบรรยากาศและพัฒนาประชาธิปไตยในการทำงาน

    • ช่วยให้ลดความขัดแย้งระหว่างผู้บริหารกับผู้ปฏิบัติงาน

    • การบริหารแบบมีส่วนร่วม

    • ผลงานที่เกิดขึ้น

    • สร้างความสมดุลระหว่างฝ่ายบริหารกับฝ่ายปฏิบัติ

ข้อจำกัดของการบริหารแบบมีส่วนร่วม

    • การแสดงความคิดเห็นเกิดข้อขัดแย้งกับฝ่ายบริหาร

    • ก่อให้เกิดกลุ่มอิทธิพล

    • ผู้บริหารกลัวสูญเสียอำนาจ

    • การบริหารงานไม่สามารถใช้กับงานที่เร่งด่วนได้

    • ใช้งบประมาณมาก

    • ความคิดเห็นจากบุคคลภายนอกไม่ได้รับการยอมรับเท่าที่ควร

    • การไม่เข้าใจหน้าที่มักจะทำให้เกิดการก้าวก่ายหน้าที่ซึ่งกันและกัน

การวิเคราะห์เชิงปฏิบัติ

(SWOT Analysis Workshop)

      คือการวิเคราะห์สำรวจตรวจสอบสภาพภายในองค์กร และสภาพแวดล้อมภายนอก เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการวางแผน

• S : จุดแข็ง
• W : จุดอ่อน
• O : โอกาส
• T : อุปสรรค

1. แต่สิ่งสำคัญที่ทุกคนต้องไม่มองข้ามไปคือ เรากำลังจะเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงกลยุทธ์ ที่อาจจะทำให้บางคนไม่พอใจจากการสำรวจ
2. จุดอ่อน:W-จุดแข็ง:Sภายในองค์กร และ
3. โอกาส:O-อุปสรรค:Tภายนอก

SWOT ให้คำตอบอะไรกับเรา

1. อะไรคือเรื่องหลักที่เราต้องเผชิญในวันนี้
2. เราจะจัดการกับเรื่องหลักนี้อย่างไร

ข้อสังเกต

1. บางคนใช้ SWOT เพื่อตั้งคำถามอย่างเดียว
2. บางคนใช้เหตุผลของ SWOT มองข้ามปัญหาไป

เรามาทำความคุ้นเคยกับ SWOT ด้วยกัน

• ถ้าคุณมีภารกิจ ที่จะต้องให้บริการที่มีภาพต่อชุมชน ตรงต่อเวลา ข้อมูลน่าเชื่อถือ และมีภาพพจน์ที่ดี
• มีการกำหนดหน้าที่ และภารกิจให้กับทีมงานทุกคน
• ภารกิจบรรลุเป้าหมาย เพื่อตอบสนองความต้องการของชุมชน ในการเพิ่มมูลค่า(Value Creativity) และคุณค่าความเป็นอยู่ในชุมชนดีขึ้น

จุดแข็ง : Strengths

ตัวอย่าง

• งานที่เราถนัด ทำแล้วมีความสุข
• งานที่โดดเด่นที่ชุมชนชื่นชอบ
• อะไรที่ชุมชนมีความต้องการให้เราทำซ้ำอีก
• ทรัพยากร และเครื่องมือที่เรามีความพร้อม

จุดอ่อน : Weaknesses

ตัวอย่าง

• งานที่เราไม่สบายใจที่จะทำ
• ความต้องการที่จะรับความช่วยเหลือจากเพื่อนร่วมงาน หรือทักษะบางอย่างที่เรายังไม่มั่นใจ
• ขาดทรัพยากรในการทำงานให้บรรลุเป้าหมาย

หมายเหตุ

1.บางทีจุดอ่อนของเรามีความเชื่อมโยงกับจุดแข็ง

2.ยกตัวอย่าง....

นายแดงดี สีใส อ่านหนังสือไม่ออก แต่มีความชำนาญในการสาธิตการกรีดยางพารา

เราจะรู้ได้อย่างไรว่าการวิเคราะห์ประเมินภายในองค์กรสมบูรณ์ครบถ้วน

     ∆ ด้วยการมองสภาพแวดล้อมภายนอก แล้วพิจารณาว่า องค์กรของเรามีโอกาสประสบความสำเร็จ จากแผนโครงการพัฒนา ด้วยวิธีการทำงานใหม่นี้หรือไม่

เอาละ! ตอนนี้มาดูสิว่าอะไรน่าจะเป็นอุปสรรค : Threats

หมายเหตุ  การมองถึงอุปสรรค T ไม่ใช่ความคิดที่ไม่มีข้อพิสูจน์

ใช่ว่าเรามองจะโลกในแง่ร้าย มากกว่าโอกาส เพราะว่าเราต้องใช้สรรพกำลังที่มีทำให้งานประสมความสำเร็จ โดยอาศัยปัจจัยด้านอื่นๆอีกสามด้าน คือ SWOT

อุปสรรค : Threats

ตัวอย่าง

     ♣ใครคือคู่แข่งขันที่ทำได้ดีกว่าเรา

     ♣ถ้าสภาพแวดล้อมเปลี่ยนจะทำให้แผนโครงการเรามีปัญหา

     ♣ความขัดข้องที่จะเกิดจากเราเอง

สุดท้ายเรามาดู โอกาส : Opportunities

โอกาส : Opportunities

     ▲โอกาสที่กำลังจะเกิดขึ้น ที่จะทำให้เราประสบความสำเร็จ

     ▲มีเครื่องมือใหม่ที่ได้รับการสนับสนุน

     ▲มีช่องว่างทางการตลาดที่เรามองเห็น

     ▲เครือข่ายมีศักยภาพทำให้งานสำเร็จง่ายขึ้น

หมายเหตุ

• โอกาสควรที่จะพิจารณาทั้งในระดับมหภาค(ระดับประเทศ ระหว่างประเทศ) และระดับจุลภาค(ระดับครัวเรียน/ระดับหมู่บ้าน/ระดับตำบล)

สิ่งที่ได้รับและการนำไปประยุกต์ใช้

1. ได้รับความรู้และแง่คิดดีๆจากคำคมที่เพื่อนๆนำเสนอไป 
2. ได้ทราบถึงโครงสร้างขององค์กรและการจัดระบบบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย และสามารถนำไปปรับใช้กับตนเองในวันข้างหน้าได้อีกด้วย

ประเมินตนเอง : มาเรียนตรงเวลา แต่งกายมาเรียนถูกระเบียบ
ประเมินเพื่อน : เพื่อนแต่งการถูกระเบียบ มาเรียนตรงเวลา ให้ความร่วมมือในการตอบคำถาม
ประเมินอาจารย์ :  อาจารย์มาสอนตรงเวลา แต่งกายเหมาะสม เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้แสดงความคิดเห็น